Tvrđava Haj Nehaj

Prilikom dolazka u Crnu Goru, obavezno posjetite tvrđavu Haj-Nehaj, koji se nalazi na planini istog imena.

Tvrđava se nalazi na jugu primorja u blizini Sutomora i Bara. Tvrđava se jasno vidi sa glavne Jadranske magistrale, ali je teško pristupačna.Tvrđava je smještena 230 m nadmorske visine, sa tri strane okružena je neprobojnim zidovima i visokim liticama, i samo sa jedne zapadne strane ima mala staza koja vodi do vrata tvrđave, u kojima je u kamenu isklesan krilati lav - grb venecijanske republike.Ali na žalost danas ga više nema - nije poznato, da je to bilo ukradeno u naše vrijeme ili već uništeno od strane turaka.Ovom stazom se možete popeti gore i upoznati se sa ovim spomenikom vojne arhitekture srednjeg vijeka.Samo možemo zamisliti kakvi su putevi bili u Evropi u srednjem vijeku.

Ime tvrđave Haj - Nehaj potiče od riječi "hajati" - briga, strah. Bukvalan prevod je- "Brinuti se - ne brinite se" ili "Bojte se i ne bojte se".A to je zbog činjenice da je sjeverozapadni dio tvrđave bio pristupačan neprijatelju za razliku od jugoistočnog.

U srednjem vijeku protiv Osmanskog carstva od strane venecijanaca bila su postavljena utvrđenja na području crnogorskog primorja.Tvrđava Haj - Nehaj je izgrađena u XV-XVI vijeku, a prvi pisani podatak o tome datira iz 1542 godine.U hronikama navodi se da se stalni garnizon sastojao od samo dva vojnika i jednog artiljerca, međutim, za odbranu zemlje u garnizonu moglo je biti do 900 ljudi.Za duge opsade je bio rezervoar sa vodom za piće. Trđavu su nekoliko puta renovirali, a u kasnijem periodu u centru su se pojavila utvrđenja za zaštitu od vatrenog oružja - okrugle kule sa uskim strelnicima, koji u isto vrijeme su služili kao skladište baruta.Tvrđava je bila korišćena i od strane turaka, a u XIX vijeku je bila odbijena crnogorcima, koju oni više nisu koristili.

U sredini tvrđave nalazi se crkva Svetog Dimitrija. Danas, su ovo samo ruševine, ali u davna vremena crkva je bila na ovom mjestu prije izgradnje tvrđave.Ova crkva je istovremeno imala dva oltara, katolički i pravoslavni, što ukazuje na jedinstvo hrišćana u borbi protiv turskih osvajača.

Tokom svoje duge istorije tvrđava je prelazila iz ruke u ruku između venecijanaca, turaka, crnogoraca, tako da su različite faze njene izgradnje odlikuju se u arhitektonskim stilovima.

Do tvrđave se može doći samo pješke.U mjestu Zagrađe možete ostaviti auto na parkingu i započeti svoj put pješke.Do tvrđave ima nekoliko manjih staza bez putokaza, pa zato koristite mape Crne Gore, usluge vodiča ili navigaciju.Kroz put ima žbunja, grmlja i suvih grana, koje smetaju.Ali vjerujte ovo vrijedi vidjeti- posle 20-30 minuta u punom sjaju će se pojaviti tvrđava Haj-Nehaj sa nevjerovatnim pogledom na more, planine i sela u podnožju.

Lifehack: ulaz na tvrđavu je moguć samo sa zapadne strane, tako da je neophodno ići takodje sa zapadne strane. Sa drugih strana tvrđava je zaštićena visokim zidovima.

Lifehack: sa tvrđave bolje da krenete nazad prije zalaska sunca, jer u mraku je teško pronaći pravi put na uskim stazima (čak i po danu, mnogi uspijevaju da idu u pogrešnom pravcu).

Put do tvrđave Haj Nehaj

---